Τρίτη 5 Φεβρουαρίου 2008

Εγώ ελπίζω να τη βολέψω

Κυριακή μεσημέρι και τριγυρνώ στo παζάρι στον Κεραμεικό, χαζεύοντας βιβλία. Ξαφνικά πέφτει το μάτι μου σε ένα σχεδόν καινούριο με κόκκινο εξώφυλλο. Ενδιαφέρων ο τόσο τίτλος όσο και ο υπότιτλος: «Εξήντα εκθέσεις παιδιών Δημοτικού ανθολογημένες και φροντισμένες από το δάσκαλο Μαρτσέλο Ντ’ Όρτα». Ξεκινώ να διαβάζω μια έκθεση στην τύχη και χαμογελώ. Ασυναίσθητα συνεχίζω στην επόμενη...

Από τον διπλανό πάγκο δυο μικροπωλητές του σωματείου «ο Ερμής» σχολιάζουν εύθυμα:

- Αν συνεχίσεις δεν θα χρειαστεί να το αγοράσεις.

- Ορίστε;;; (Αποκτώ σταδιακά επαφή με το περιβάλλον)

- Λέω, μπορείς να γλιτώσεις τα λεφτά αν το διαβάσεις στο όρθιο.

Ντράπηκα. Δεν έχω συνηθίσει τα πειράγματα του παζαριού, παρά το ότι χαμογελούσαν χωρίς διάθεση να με θίξουν.

- Πόσο κάνει;

- Δυο ευρώ.

Μπορούσα να το πάρω φτηνότερα μια και συνήθως τα πουλάνε ένα ευρώ αλλά φαντάζομαι ο πωλητής κατάλαβε ότι θα το αγόραζα ούτως ή άλλως. Άξιζε, και θα μπορούσα να δώσω και περισσότερα. Οι περισσότερες εκθέσεις λένε με απλό τρόπο μεγάλες αλήθειες και αν η πρώτη ανάγνωση σε κάνει να γελάς, μια δεύτερη θα σε κάνει να θες να κλάψεις. Οι ανισότητα της Ιταλίας του Νότου με εκείνη του Βορρά αναδεικνύεται με μοναδικό τρόπο!


Μερικά αποσπάσματα :

Για την Ελβετία:

«Η Ελβετία, αν στη Νάπολι έχεις καρκίνο, στη Νάπολι πεθαίνεις, αλλά αν πας στην Ελβετία πεθαίνεις πιο αργά ή ζεις. Γιατί οι κλινική είναι πολύ ωραία, το χαλί, τα λουλούδια, οι σκάλες καθαρές, ούτε ένας ποντικός. Όμως πληρώνεις πολλά, αν δεν κάνεις λαθρεμπόριο δεν μπορείς να πας»

Ποια παραβολή του Ιησού Χριστού προτιμούν:

«Εγώ προτιμάω το τέλος του κόσμου, γιατί δεν φοβάμαι, επειδή θα είμαι πεθαμένος από ένα αιώνα κιόλας. [...] Οι καλοί θα γελάνε, οι κακοί θα κλαίνε, εκείνοι από το καθαρτήριο λίγο θα γελάνε και λίγο θα κλαίνε. Τα αβάφτιστα μωρά θα γίνουνε πεταλούδες. Εγώ ελπίζω να τη βολέψω.»

«Ο πιο κακός άνθρωπος της ιστορίας ήταν ο Ίτλερ, πιο κακός από το Νέρωνα και από το Μάρτιν Λούθηρο, γιατί εξαιτίας του διαόλου σκότωσε εκατό εκατομμύρια εβραίους και τους μετέτρεψε σε σαπουνάκια, κεριά και αφτερσειβ.»

Όμως όταν περιγράφουν την πόλη τους, με τη βρομιά, το σπίτι τους που αποκαλούν σαραβαλιασμένο, ότι δεν τους αρέσει η βροχή γιατί το σπίτι μπάζει νερά, μόνο γέλια δεν προκαλούν. Ένα απόσπασμα που περιγράφει την επίσκεψη σε ένα νοσοκομείο με έκανε να γελάσω και να δακρύσω ταυτόχρονα.

«Όμως θέσεις δεν υπήρχανε, και τη βάλανε στο διάδρομο με τη βελόνα μέσα. Στο Καλντελέλι όλα είναι βρώμικα, δεν πλένουνε, οι κατσαρίδες στα κρεβάτια τη νύχτα! Τη νύχτα οι νοσοκόμες γαμιούνται! Στο Καλνταλέλι είναι καλύτερα να πεθαίνεις.»

Μετά από επίσκεψη του «καλού» αλλά «ακριβού» γιατρού στο σπίτι όπου το παιδί είναι άρρωστο:

«Όταν (ο γιατρός) βγαίνει από την πόρτα ο μπαμπάς μου βρίζει την Παναγία και τα σπάει όλα. Εγώ στο κρεβάτι κλαίω γιατί εγώ φταίω.»

Ο λόγος που έγραψα τόσα αποσπάσματα είναι επειδή έχει πολύ περισσότερα εξίσου ενδιαφέροντα!

Καινός διαιρέτης

Τρίτη πρωί, μόλις τέλειωσε μια επαγγελματική συνάντηση και είμαι καθισμένη σε μια καφετέρια. Συχνά, μετά από τέτοιες συναντήσεις θέλω να βρεθώ κάπου μόνη μου και να χαλαρώσω. Έτσι και τώρα έβγαλα από την τσάντα μου την ποιητική συλλογή του Γιάννη Ευθυμιάδη και την ξαναδιαβάζω. Πάντα ξαναδιαβάζω τα ποιήματα.

«Τρόμος απ’ τη φωνή σου, όταν τη φέρνει ο χρόνος.

Δεν είδα σφράγισμα να κλείνει πίσω του τη μνήμη»

Μια παρέα πενηντάρηδων σε παρακείμενο τραπέζι νιώθω ότι με κοιτά και σχολιάζει. Και λέω «νιώθω» γιατί δεν τολμώ να κοιτάξω προς το μέρος τους δίνοντας τους αφορμή για κακόγουστα σχόλια. Ήδη τώρα μιλάνε για μια κοπέλα 20-25 ετών (εγώ είμαι 26) που είχε βγάλει το λαπ-τοπ και καθόταν και το κοίταγε με τις ώρες. (Πάλι καλά δεν εννοούν εμένα γιατί δεν έχω μαζί μου laptop). «Καλά τι μπορεί να κοιτάζουν τόσες ώρες σε ένα λαπ-τοπ, εγώ κάτι γραμμές είδα...»

Πάνω που άρχισε να με εκνευρίζει που δεν μπορεί να περιπλανηθεί η ματιά μου σε όλο το μαγαζί (αναγκαστικά περιορίζεται στο υπόλοιπο τμήμα που δεν περιλαμβάνει την εν λόγω παρέα), απορροφήθηκα από την ανάγνωση.

«Είναι γραφτό, λες,

Στον υβριστή να γίνεται

Η αποκάλυψη του άχραντου.

Ποια θεία μετάληψη!

Να ντύνεσαι σφιχτά ό,τι αντιμάχεσαι,

Να προσπερνάς την αλήθεια ξυστά

Και αγγίζεις το δράμα.»

Αρκετά καλή δουλειά από τον κ. Ευθυμιάδη.

Ιστορίες της τσέπης

Ένα βιβλίο από το Νίκο Παπανδρέου, ο τίτλος του οποίου εκφράζει πολύ καλά το περιεχόμενό του. Είναι μικρές ιστορίες, έξυπνες και εύληπτες, που διαβάζονται πολύ ευχάριστα από όποιον δεν έχει πολύ χρόνο στη διάθεσή του (ίσως το ρολόι στο εξώφυλλο να υποδεικνύει ακριβώς αυτό).

Με χιούμορ και αυτοσαρκασμό στις «Οδηγίες προς ναυτιλλομένους πολιτικούς» δείχνει τη σημασία των σημείων στίξης στο γραπτό και προφορικό λόγο: κόμμα, τελεία, άνω τελεία, άνω και κάτω τελεία, θαυμαστικό. Ενδεικτικά:

«Το κόμμα

...Αν προσπαθήσεις να διαβάσεις ξανά το κείμενο, εφόσον έχεις τελειώσει την παράγραφο, κι αρχίζεις να βάζεις κόμματα, θα ανακαλύψεις ότι μαζεύονται σαν τις αθερίνες και χώνονται σε ρωγμές που ούτε ήξερες πως υπάρχουν. Πριν το καταλάβεις, η πρότασή σου θα έχει ακινητοποιηθεί και θα μαστίζεται από τα κόμματα.»

Βρήκα εξαιρετικά ενδιαφέρουσα την ανάλυσή του για την προέλευση του παιδικού τραγουδιού «Ring around the rosey» το οποίο περιγράφει την ασθένεια της πανούκλας! Αυτό μου θύμισε έντονα και τον Πασκάλ Μπρυκνέρ που στο βιβλίο του «Ο πειρασμός της αθωότητας» εκφράζει την αντίθεσή του προς τη Disneyland. Ισχυρίζεται ότι με τα παραδοσιακά παραμύθια και τη σκληρότητα που μερικές φορές αποπνέουν το παιδί εξοικειώνεται με το θάνατο και προετοιμάζεται για τον κόσμο που είναι πράγματι σκληρός. Φαντάζομαι ένα παιδί, μεγαλωμένο ΜΟΝΟ με τα κινούμενα σχέδια, όπου βλέπει κανείς τους ήρωες να πέφτουν από το γκρεμό, να τους πατάει αυτοκίνητο, να καταπλακώνονται από βράχους και να βγαίνουν αλώβητοι. Πόσο εύκολο είναι να αρχίσει από μια ηλικία να σέβεται τα αισθήματα των άλλων και να συναισθάνεται τον πόνο που κάποιες φορές τους προκαλεί; (Τονίζω τη λέξη μόνο για να μην παρεξηγηθώ)

Στο «Άγχος του συγγραφέα» με έξυπνο τρόπο αναφέρεται στην επιλογή εξώφυλλου, οπισθόφυλλου, αφιέρωσης, ευχαριστιών. Γενικά δηλαδή σε αποφάσεις που καλείται να πάρει ένας συγγραφέας από τη στιγμή που ολοκληρώσει το βιβλίο του μέχρι να εκδοθεί. «Από δω και πέρα όμως το βιβλίο έχει πάρει το δρόμο του. Δεν είναι δικό σου πια. Είναι δικό τους. [...] Τώρα είσαι σαν το νευρικό τερματοφύλακα πριν το πέναλτι, που περιμένει το διαιτητή να σφυρίξει, προσπαθώντας να μαντέψει από πού θα ‘ρθει το γκολ.

Δευτέρα 4 Φεβρουαρίου 2008

Venetia

Καθυστερώ με τις αναρτήσεις γιατί δεν έχω Internet σπίτι και στο ΕΜΠ είχε πέσει δουλειά. Παρ' όλα αυτά διαβάζω και μάλιστα αρκετά. Τελευταία ασχολήθηκα και με κάποιες ποιητικές συλλογές ξεκινώντας από εκείνη της Άννας Γριμάννη.

Όπως φανερώνει και ο τίτλος, η έμπνευση αντλήθηκε από εικόνες της Βενετίας. Μου είναι κάποιες φορές δύσκολο να καταλάβω «τι θέλει να πει ο ποιητής» γι’ αυτό και συνήθως διαβάζω αρκετές φορές μια ποιητική συλλογή πριν αποφασίσω να γράψω κάτι γι’ αυτή. Αυτό συμβαίνει κυρίως από φόβο μήπως εξαιτίας της δικής μου ανικανότητας να κατανοήσω, αδικήσω ένα αξιόλογο έργο.

Προσπάθησα, αλλά τα ποιήματα της Άννας Γριμάνη δεν κατάφεραν να με συγκινήσουν ιδιαίτερα. Δεν μπορούσα να καταλάβω πως συνδέεται στροφή με στροφή για να μην πω στίχος με στίχο. Εντύπωση μου έκανε η χρήση του γαλάζιου ως επίρρημα π.χ. «έλειωνε γαλάζια», «μίλησε γαλάζια», «να κλαις γαλάζια», «σε αγαπά γαλάζια».

Μερικές ωραίες εικόνες που στάθηκα παραπάνω:

«Και η λίμνη

Μια λίμνη που διατίθεται στη γραφή

Ενώ περνάς κορδόνι στα παπούτσια

Τις ακτές της»

«Η υπόληψή της σταγόνα λαδιού

Απλώθηκε στο νερό σου»