Δευτέρα 2 Αυγούστου 2010

Περί βλακείας



Η ύπαρξή της, αναμφισβήτητη. Ο Άλμπερτ Αϊνστάιν είχει πει: «μόνο δυο πράγματα στον κόσμο είναι άπειρα: το σύμπαν και η ανοησία, αν και δεν είμαι σίγουρος για το πρώτο». Αλήθεια, όμως, τι ακριβώς είναι βλακεία; Ο Άμπροουζ Μπηρς την χαρακτηρίζει «δώρο εξ ουρανού», «Θείο χάρισμα» του οποίου η δημιουργική και λογική δύναμη διακατέχει την ανθρώπινη σκέψη, οδηγεί τις πράξεις μας και κοσμεί τη ζωή μας. Ωστόσο είναι πολύ δύσκολο να δοθεί ένας ορισμός, κοινά αποδεκτός μια και το ερώτημα αυτό μοιάζει με ερώτημα όπως: τι είναι καλό, τι είναι ωραίο.
Ο χαρακτηρισμός κάποιου ως ηλίθιος θεωρείται αρνητικός, ωστόσο η βλακεία έχει και τα θετικά της, γεγονός που έχει σχολιαστεί κατά καιρούς. Καταρχήν "βρίσκεται σε αφθονία και μπορεί να πάρει διάφορες μορφές σε αντίθεση με το βασίλειο της σοφίας που είναι μια έρημη περιοχή την οποία όλοι γενικά την αποφεύγουν". Για έναν λιγότερο ισχυρό η εξυπνάδα θα μπορούσε να θεωρηθεί απειλή προς τον ισχυρότερο. Είναι η βλακεία αυτή που θα διώξει τη δυσπιστία του ανώτερου και θα δώσει ασφάλεια στον «ηλίθιο». Ο Ρόμπερτ Μουζίλ γράφει "δεν υπάρχει καμία σημαντική σκέψη, την οποία η βλακεία δεν θα ήξερε πώς να μη χρησιμοποιήσει: είναι ευκίνητη προς όλες τις κατευθύνσεις και μπορεί να φορέσει όλα τα φορέματα της αλήθειας. Η αλήθεια όμως έχει μόνο ένα φόρεμα και έναν δρόμο για κάθε περίπτωση και βρίσκεται πάντα σε μειονεκτική θέση..." Πώς να μην αναφωνήσει και ο Friedriech Von Schiller πως απέναντι στη βλακεία ακόμα και οι Θεοί μάχονται χωρίς ελπίδα!
Προβληματίζομαι όμως, γιατί "όταν αναφέρεται κανείς στη βλακεία, αυτόματα εξαιρεί τον εαυτό του από την κατηγορία αυτή. Μοιάζει σαν να προσπαθεί να πείσει τους άλλους ότι δεν είναι ανόητος, ενώ αυτό που πετυχαίνει είναι να εγείρει υποψίες περί του αντιθέτου". Και εγώ ήδη επεκτάθηκα πολύ.

Δεν υπάρχουν σχόλια: