Πέμπτη 5 Αυγούστου 2010

Συνομιλίες με τον καθηγητή Υ

Εκείνη τη μέρα στο βιβλιοπωλείο είχα συγκεκριμένες προτιμήσεις. Θα επέλεγα λιγότερο γνωστά βιβλία αγαπημένων συγγραφέων. Ντε Κουίνσυ, Σελίν, Μπρυκνέρ, Ανατόλ Φρανς, Τσιφόρος. Έτσι βρέθηκαν στα χέρια μου και οι “Συνομιλίες με τον καθηγητή Υ” του Σελίν.

“Γενικά, αν το καλοπροσέξετε, θα δείτε πλήθος συγγραφείς να καταλήγουν κουρελήδες κάτω από γέφυρες… πλάκα δεν έχει;… μιλούσα για όλα αυτά με τον Γκαστόν, τις προάλλες τον Γκαστόν Γκαλλιμάρ… κι ο Γκαστόν το κατέχει το θέμα, εννοείται!... έβρισκε, όσο μ’ αφορά, πως καλά θα ‘κανα να σπάσω τη σιωπή που μου χει κάνει τόση ζημιά! Να τη σπάσω! Μια και καλή! Να βγω απ την αφάνειά μου για ν’ αναγνωριστεί η ιδιοφυΐα μου…”

Περί αυτού πρόκειται, για την φανταστική συνέντευξη προς τον καθηγητή Υ, προκειμένου να βγει απ την αφάνεια ο συγγραφέας. Στη συνέντευξη αυτή βέβαια, δεν φροντίζει να κολακεύσει κανέναν, αλλά με τη γνωστό σαρκαστικό του ύφος και την ειρωνεία, σχολιάζει το αναγνωστικό κοινό και τις προτιμήσεις του, τους άλλους συγγραφείς, τους εκδότες και όλο το μηχανισμό προώθησης των βιβλίων.

“Η αλήθεια, να, απλούστατα, το βιβλιοπωλείο περνάει σοβαρότατη κρίση αναδουλειάς. Μην μπας και πιστέψτε ούτε μηδενικό απ τα τάχα μου 100.000 αντίτυπα! 40.000!... ακόμα και 400!... παραμύθια! Αλί!... Αλί!... Μόνο τα αισθηματικά ρομάντζα... και πολλά λέω!... κρατάν λίγο τα μπόσικα!... και κάπως η "μαύρη σειρά"... κι η "πτωματί"... Στην πραγματικότητα, δεν πουλάν πια τίποτα... είναι σοβαρό!... ο κινηματογράφος, η τηλεόραση, οι οικιακές συσκευές, το σκούτερ, τ αμάξι 2, 4, 6 ίππων κάνουν φοβερή ζημιά στο βιβλίο... όλα "με δόσεις", φαντάζεστε! και τα "γουικέντ"!... κι οι ωραίες διακοπούλες ανά δι-τρίμηνο!... κι οι Κρουαζιέρες Λολολούλου!... έχετε γεια μικρά βαλλάντια!... βλέπε χρέη!... μήτε σάλιο διαθέσιμο!... και μετά σου λέει ν αγοράσεις βιβλίο!..”

Σιγουρα δεν προκειται για έργο ίσης αξίας με το ανεπανάληπτο "Ταξιδι στην άκρη της νύχτας". Μου άφησε όμως καλές εντυπωσεις.

Δευτέρα 2 Αυγούστου 2010

Περί βλακείας



Η ύπαρξή της, αναμφισβήτητη. Ο Άλμπερτ Αϊνστάιν είχει πει: «μόνο δυο πράγματα στον κόσμο είναι άπειρα: το σύμπαν και η ανοησία, αν και δεν είμαι σίγουρος για το πρώτο». Αλήθεια, όμως, τι ακριβώς είναι βλακεία; Ο Άμπροουζ Μπηρς την χαρακτηρίζει «δώρο εξ ουρανού», «Θείο χάρισμα» του οποίου η δημιουργική και λογική δύναμη διακατέχει την ανθρώπινη σκέψη, οδηγεί τις πράξεις μας και κοσμεί τη ζωή μας. Ωστόσο είναι πολύ δύσκολο να δοθεί ένας ορισμός, κοινά αποδεκτός μια και το ερώτημα αυτό μοιάζει με ερώτημα όπως: τι είναι καλό, τι είναι ωραίο.
Ο χαρακτηρισμός κάποιου ως ηλίθιος θεωρείται αρνητικός, ωστόσο η βλακεία έχει και τα θετικά της, γεγονός που έχει σχολιαστεί κατά καιρούς. Καταρχήν "βρίσκεται σε αφθονία και μπορεί να πάρει διάφορες μορφές σε αντίθεση με το βασίλειο της σοφίας που είναι μια έρημη περιοχή την οποία όλοι γενικά την αποφεύγουν". Για έναν λιγότερο ισχυρό η εξυπνάδα θα μπορούσε να θεωρηθεί απειλή προς τον ισχυρότερο. Είναι η βλακεία αυτή που θα διώξει τη δυσπιστία του ανώτερου και θα δώσει ασφάλεια στον «ηλίθιο». Ο Ρόμπερτ Μουζίλ γράφει "δεν υπάρχει καμία σημαντική σκέψη, την οποία η βλακεία δεν θα ήξερε πώς να μη χρησιμοποιήσει: είναι ευκίνητη προς όλες τις κατευθύνσεις και μπορεί να φορέσει όλα τα φορέματα της αλήθειας. Η αλήθεια όμως έχει μόνο ένα φόρεμα και έναν δρόμο για κάθε περίπτωση και βρίσκεται πάντα σε μειονεκτική θέση..." Πώς να μην αναφωνήσει και ο Friedriech Von Schiller πως απέναντι στη βλακεία ακόμα και οι Θεοί μάχονται χωρίς ελπίδα!
Προβληματίζομαι όμως, γιατί "όταν αναφέρεται κανείς στη βλακεία, αυτόματα εξαιρεί τον εαυτό του από την κατηγορία αυτή. Μοιάζει σαν να προσπαθεί να πείσει τους άλλους ότι δεν είναι ανόητος, ενώ αυτό που πετυχαίνει είναι να εγείρει υποψίες περί του αντιθέτου". Και εγώ ήδη επεκτάθηκα πολύ.

Κυριακή 1 Αυγούστου 2010

Ιερές Βλακείες



Πώς ξεκίνησε ο χριστιανισμός; Πώς επιβλήθηκε; Γιατί πιστεύουμε ακόμα; Γιατί χαρακτηρίζονται “ιερές βλακείες” τα κείμενα των παπάδων;


Πολύ άπλα γραμμένο αλλά η εύκολη διασταύρωση με τα ιερά κείμενα (παλαιά & καινή διαθήκη, χριστιανικές ιστοσελίδες κλπ) αναδεικνύει την ορθότητα των όσων παρουσιάζονται στο βιβλίο αυτό. Δεν έχει το βάθος του Pascal Boyer και του Richard Dawkins βέβαια, αλλά είναι ιδανικό για μια πρώτη προσέγγιση και αμφισβήτηση των “ιερών” κειμένων με τα οποία έχουμε προσηλυτιστεί εδώ και χρόνια. Στη συνέχεια θα πρότεινα να διαβαστεί η “Περί θεού αυταπάτη” του Dawkins, ίσως το αρτιότερο έργο ενάντια στην τυφλή πίστη.



και μια πολύ ωραία φωτογραφία απο το http://diagoras.wordpress.com/