Το όνομα του ρόδου

Το θεωρώ περιττό να γράψω την περίληψη ενός τόσο γνωστού βιβλίου. Η υπόθεσή του είναι γνωστή είτε από το πολυδιαβασμένο αυτό βιβλίο είτε από την ταινία για την οποία είχα ακούσει πολύ καλές κριτικές. Πάντως φαίνεται να έχουν δίκιο όσοι λένε ότι είναι το καλύτερο έργο του Έκο. Μου άρεσε περισσότερο από το Εκκρεμές του Φουκω, ενώ τα υπόλοιπα έργα του που έχω διαβάσει είναι δοκιμιακού χαρακτήρα.

Είναι ένα πολύκαλογραμμένο βιβλίο και η θεματολογία του ουτως η άλλως με συναρπάζει: βιβλία και βιβλιοθήκες. Η μαεστρία του Έκο όμως το κάνει αριστούργημα.

Ξεχώρισα έξι σημεία που στάθηκα περισσότερο:

1. Αναζήτησα τη γαλήνη παντού και πουθενά δεν τη βρήκα, παρά σε μια γωνιά μ' ένα βιβλίο.
2. Μέχρι τότε πίστευα ότι κάθε βιβλίο μιλούσε για πράγματα, ανθρώπινα ή θεία, που βρίσκονται έξω από τα βιβλία. Τη στιγμή εκείνη κατάλαβα ότι συχνά τα βιβλία μιλούν για βιβλία ή μαλλον είναι σαν να μιλούν μεταξύ τους.
3. "Επομένως δεν έχετε μια μοναδική απάντηση στα ερωτήματά σας;" "Αν είχα Άντσο, θα δίδασκα Θεολογία στο Παρίσι" "Στο Παρίσι έχουν πάντα τη σωστή απάντηση;" "Ποτέ" είπε ο Γουλιέλμος, "είναι όμως απόλυτα σίγουροι στα λάθη τους"
4. Να φοβάσαι ,Άντσο , τους προφήτες και αυτούς που είναι πρόθυμοι να πεθάνουν για την αλήθεια, γιατί συνήθως παρασύρουν στο θάνατο πολλούς μαζί τους, συχνά πριν από τους ιδίους, και κάποτε αντί για αυτούς.
5. Ισως καθήκον όποιου αγαπάει τους ανθρώπους είναι να τους κάνει να γελούν με την αλήθεια, να κάνει την αλήθεια να γελάει, διότι η μόνη αλήθεια είναι να μάθουμε να ελευθερωνόμαστε από το άφρονο πάθος της αλήθειας.
6. Η τάξη που φαντάζεται ο νους μας είναι σαν ένα δίχτυ, ή μια σκάλα, που κατασκευάζεταιγια ν'αποκτηθεί κάτι. Αργότερα όμως πρέπει να πετάξουμε τη σκάλαδιότι ανακαλύπτουμε ότι, αν και στάθηκε χρήσιμη, δεν είχε κανένα νόημα.
   

Ελληνική Μυθολογία

“- Διαβάζω και Τσιφόρο...”

Αυτή ήταν η απάντηση της Ζωής Λάσκαρη ως υποψήφια Μις σε μια ταινία της «χρυσής εποχής» του ελληνικού κινηματογράφου στην ερώτηση «Τι διαβάζετε;». Απάντηση που έκανε τον μάνατζέρ της Χρόνη Εξαρχάκο να τραβάει τα μαλλιά του.

Αυτό ήταν και το μόνο που είχα ακούσει για τον Τσιφόρο και με έκανε να θεωρώ τα έργα του σαν Άρλεκιν της εποχής.
Μέγα λάθος!

Έπρεπε να μου κάνουν δώρο στη γιορτή μου ένα βιβλίο του για να αναθεωρήσω (και γι’ αυτό ευχαριστώ θερμά τον Τάκη που εκτός από τις συμβουλές ως προς τα επαγγελματικά μου, προσφέρει και λογοτεχνικά ερεθίσματα).

Η «Ελληνική Μυθολογία» περιγράφει πολύ ωραία τους μύθους στους οποίους πίστευαν οι Αρχαίοι Έλληνες, με αναφορές στην προέλευση του καθενός (σανσκριτική, φοινικική, ινδική κλπ) και σε συσχετισμό με τα φυσικά φαινόμενα που μπορεί να τον προκάλεσαν.
Αν υπάρχει μια λέξη που να μπορεί να χαρακτηρίσει τον Τσιφόρο είναι το χιούμορ. Εύστροφο, εύστοχο και με καυστικά σχόλια για τη σημερινή πραγματικότητα. Κάθε σελίδα είναι μια απόλαυση. Και ειλικρινά δεν μπορώ να αποφύγω τον πειρασμό να παραθέσω κάποια αποσπάσματα από τα δεκάδες που μου έκαναν εντύπωση και ας είναι λιγάκι μεγαλούτσικα.

«Πάνω σε μια κορφή του Ολύμπου είναι μια πηγή, η Στύγα, που βγάζει ένα νερό παγωμένο, τρομερά κρύο... Άμα, λοιπόν, κανάς Θεός αμολύσει τίποτα ψέματα, ο Δίας φωνάζει την Ίριδα:
-Έλα δω παιδί μου, άντε φέρε ένα κουβά νερό από τη Στύγα...
Παίρνει η Ίρις τον τενεκέ, τρέχει και φέρνει νερό. Μόλις το φέρη φωνάζει ο Δίας τον ψεύτη.
-Ρε παραμυθά, αλήθεια λες;
-Στην ψυχή του μπαμπά.
-Κάνεις ρε σπονδή με το νερό ότι δεν μας έπνιξες στην κοτσάνα;
-Κάνω
Μόλις κάνει όμως σπονδή με το νερό της Στυγός ο ψεύταρος, κλαφ, ξεραίνεται εν τω άμα... [...] Δέκα χρόνια τιμωρία είναι να ορκιστείς ψέματα στα ύδατα της Στυγός δηλαδή... Ενώ η ψευδορκία σήμερα ούτε έξη μήνες δεν τιμωρείται... Φτήνηνε ο τιμάριθμος, παρακαλώ...
Σε μια περίπτωση ο όρκος δεν πιανότανε: Άμα ορκιζόσουνα ψέματα σε καμμιά γκόμενα να την καταφέρης... Ο ερωτικός όρκος δεν είχε καμμιά αξία στους αρχαίους – και στους νεώτερους δηλαδή...»

«Οι άνθρωποι βλέπουνε
Οι άνθρωποι υποφέρουνε
Οι άνθρωποι φοβούνται
Οι άνθρωποι σκέπτονται
Οι τρεις πρώτες ιδιότητες ανήκουνε στον άνθρωπο – ένστικτο. Η τελευταία στον άνθρωπο – πνεύμα.
Άμα το πνεύμα είναι μέτριο και κοινό, υποτάσσεται στο ένστικτο. Από τη στιγμή αυτή παύει να αναζητάη και πιστεύει στο παραμύθι που γέννησε η πρωτόγονη μορφή της φαντασίας, η βασισμένη ακριβώς πάνω στο ένστικτο...
Έτσι δημιουργήσαμε τους θεούς για να μας προστατεύσουνε από κείνα που βλέπουμε, που υποφέρουμε και που φοβόμαστε.
Μια τάξη ανθρώπων που ήταν πιο δυνατή από τους άλλους πήρε στα χέρια της την αντιπροσωπεία αυτών των γεννημένων θεών και δυνάμωσε περισσότερο.[...] Δυνάμωσε το μύθο που το σερβίρισε σαν ευκολοχώνευτο εδώδιμο στον καθυστερημένο πνευματικά άνθρωπο. Του υποσχέθηκε προστασία, κατά τη ζωή και μετά τη ζωή. Ενίσχυσε το φόβο με καινούριους μύθους πιο έντονους και πιο νοητούς.»

Καταλήγει στον επίλογο
«Η Μυθολογία μας είμαστε εμείς οι ίδιοι, το χθές μας, το σήμερά μας και το αύριο. [...] Για τούτο γράφτηκε η Μυθολογία αυτή. Το αστείο της είχε την σκοπιμότητα να την κάνει ευχάριστη και όχι «σχολαστική»... Και, μεταξύ μας, μ’ αρέσει που την έγραψα...»

Και εμένα πολύ μου άρεσε που τη διάβασα...

Συναξάρι Ανδρέα Κορδοπάτη

Ο Ανδρέας Κορδοπάτης είναι ένα πραγματικό πρόσωπο από τη Δάρα Μαντίνειας. Το 1903 παίρνει την απόφαση να πάει στην Αμερική να δουλέψει όπως έκαναν τα αδέρφια του και πολλοί συντοπίτες του. Στο βιβλίο του Βαλτινού εξιστορούνται σε πρώτο πρόσωπο οι προσπάθειες του Κορδοπάτη να πάει στην Αμερική, μια που λόγω κάποιας ασθένειας των βλεφάρων δεν του επιτρεπόταν η είσοδος στη χώρα.

Καταφέρνει να ξεφύγει από τους φρουρούς που θα φρόντιζαν τον επαναπατρισμό του στην Ελλάδα και μετά αρχίζει ένας νέος αγώνας, να μην τον ανακαλύψουν που ήταν λαθρομετανάστης.

Η γλώσσα που χρησιμοποιεί ο συγγραφέας είναι απλή ώστε να ταιριάζει με το μορφωτικό επίπεδο και την εποχή του Ανδρέα Κορδοπάτη. Λέξεις όπως μπόσης (=αφεντικό), σαλούνι, Σανλαίκι Σίτυ, φρι πες, αι ντο νο να δίνουν το κλίμα της εποχής και της χώρας.

«Έμεινα στο χωριό έναν χρόνο και άρχισα τη θεραπεία.
Ο γιατρός να καθαρίζει τα τραχώματα με το νυστέρι και να ρίχνει μέσα τα φάρμακα που με τριβόλιζαν.
Όταν νόμισα ότι έγιναν καλά τα μάτια μου, αποφάσισα το δεύτερο ταξίδι.»

«Ήρθε ο γιατρός κι άρχισε να εξετάζει έναν έναν.
Όποιος ήταν καλός του ‘δινε μια κάρτα με μπλε μολύβι κι έγραφε απάνω οράιτ, αμερικάνικα. Όποιος δεν ήταν καλός του ‘δινε σκαρτ με κόκκινο.»

Από την αρχή ένιωθα ότι είχα τον κυρ-Αντρέα απέναντί μου να μου τα διηγείται πίνοντας ουζάκι στο καφενείο του χωριού.
(Τι Δάρα που είναι το χωριό του, τι Ντάρα που είναι το δικό μου...)

Εγχειρίδιο βλακείας

Πολύ έξυπνο το νέο βιβλίο του Χαριτόπουλου. Αποτελεί μια πολύ ευχάριστη συντροφιά και κάνει και για παραλία λόγω του μικρού όγκου του αλλά και του περιεχόμενού του. Διαβάζεται εύκολα και αποτελεί ευχάριστη συντροφιά.

Η βλακεία έχει απασχολήσει και άλλους συγγραφείς στο παρελθόν και μου φαίνεται ότι "πουλάει" ως θεματολογία. Ισως επειδή, όπως αναφέρει και ο Μούζιλ "βρίσκεται σε αφθονία και μπορεί να πάρει διάφορες μορφές σε αντίθεση με το βασίλειο της σοφίας που είναι μια έρημη περιοχή την οποία όλοι γενικά την αποφεύγουν".
Το "Εγχειρίδιο βλακείας" μάλιστα έγινε best seller από την αρχή της κυκλοφορίας του. Άρχισα όμως να αναρωτιέμαι αν όλοι αυτοί που σπεύσαμε να το προμηθευτούμε εξαιρούμε τους εαυτούς μας από την κατηγορία των βλακών ενώ στατιστικά το πιθανότερο είναι πολλοί από μας να ανήκουμε σ' αυτή την πολυπληθή ομάδα. Ο Μούζιλ και γι' αυτό αναφέρει: "όταν αναφέρεται κανείς στη βλακεία, αυτόματα εξαιρεί τον εαυτό του από την κατηγορία αυτή. Μοιάζει σαν να προσπαθεί να πείσει τους άλλους ότι δεν είναι ανόητος, ενώ αυτό που πετυχαίνει είναι να εγείρει υποψίες περί του αντιθέτου".

Και εγώ ήδη επεκτάθηκα πολύ

H γέννηση της βασίλισσας του σκακιού

Έχω πολλά χρόνια να παίξω σκάκι. Ίσα που θυμάμαι κάποιες βασικές κινήσεις. Δεν το προτιμώ επειδή χρειάζεται πολύ σκέψη, συγκέντρωση και χρόνο. Αντίθετα προτιμώ το τάβλι που είναι γρήγορο και προσφέρει μια κάποια εκτόνωση πετώντας με δύναμη τα ζάρια και χτυπώντας τα πούλια.
Το βιβλίο όμως, της Merilyn Yalom (γυναίκας του Irvin) μου έκανε εντύπωση απότην πρώτη στιγμή. Από το οπισθόφυλλο μαθαίνουμε ότι η βασίλισσα δεν υπήρχε καν όταν πρωτοανακαλύφθηκε το παιχνίδι από τους Πέρσες και στη θέση της υπήρχε ο στρατηγός ή βεζύρης.
Η εμφάνιση της βασίλισσας παρατηρείται μετά το έτος 1000 μ.Χ. και στην αρχή δεν ήταν το πιο δυνατό κομμάτι της σκακιέρας όπως είναι σήμερα. Αργότερα της δόθηκαν οι δυνατότητες που έχει σήμερα και η συγγραφέας το συσχετίζει με την άνοδο ισχυρών γυναικών στους θρόνους της κεντρικής Ευρώπης και της Ρωσσίας όπως και με τη λατρεία της Παναγίας.
Μου έκανε εντύπωση ότι το Μεσαίωνα έπαιζαν σκάκι εξίσου άντρες και γυναίκες, η Αυλή αλλά και οι κατώτερες τάξεις κάτι που δεν παρατηρείται σήμερα. Αντίθετα παρατηρήθηκε το φαινόμενο, μετά την ισχυροποίηση της βασίλισσας του σκακιού να ασχολούνται με το σκάκι πολύ λιγότερες γυναίκες...

Πραγματικά απολαυστικό ανάγνωσμα ακόμα και για τους μη ειδικούς!

Ανίδεοι Πάλι

Έχει περάσει αρκετός καιρός από τότε που πρωτοδιάβασα το έργο της Θεώνης Κοτίνη "Ανίδεοι Πάλι", ήταν αρχή του έτους. Συχνά το ξαναξεφύλλιζα και πάντα έβρισκα και κάποιο άλλο κομμάτι για να σταθώ. Δεν το έπαιρνα απόφαση να γράψω κάτι, κι ας το είχα υποσχεθεί στο φίλο μου το Δημήτρη.

Ούτε τώρα θα γράψω, παρά μόνο την τελευταία στροφή από το αγαπημένο μου ποίημα.


"Καπνίζω όπως πατάς τη σκανδάλη
ελπίζοντας πως αν όχι σ' αυτό
τότε στο επόμενο τσιγάρο
θα σημαδέψω μια ολόκληρη λύπη
βαθιά στον πνεύμονα
και δεν θα αστοχήσω"

Ως εκ θαύματος

Δεν ξέρω αν τυχαίνει και σε άλλους, αλλά αν δεν διαβάσω λογοτεχνία για κάποιο διάστημα με πιάνει σύνδρομο στέρησης. Μάλιστα το διάστημα του Ιουλίου έτυχε να συναναστρέφομαι με κόσμο με άλλες προτεραιότητες (πλην της οποιαδήποτε πνευματικής καλλιέργειας) σε σημείο να αισθάνθώ για πρώτη φορά στη ζωή μου ότι άρχισα να χάνω τον εαυτό μου. Ξαφνικά εγώ δεν ήμουν εγώ. Για να πω την αλήθεια το σοκ ήταν μεγάλο μια που πάντα διατεινόμουν ότι ήμουν "και του σαλονιού και του λιμανιού". Τελικά δεν ανήκω σε καμιά από αυτές τις κατηγορίες γιατί πνίγομαι και στις δυο.

Τώρα τι σχέση έχουν αυτά που γράφω με τον τίτλο "Ως εκ θαύματος", απλά περνώντας από ένα βιβλιοπωλείο θυμήθηκα τις παλιές καλές συνήθειες και πήρα αυτό το βιβλίο του Κων/νου Τζούμα. Ήταν αυτό ακριβώς που χρειαζόμουν: ανάλαφρο, χωρίς ίχνος πεσιμισμού και μιζέριας. Είναι λίγο στρογγυλεμένο σε κάποια σημεία, εξιδανικεύει λίγο το παρελθόν, αλλά αυτό δεν μου φάνηκε καθόλου άσχημο. Και επειδή δεν είμαι βιβλιοκριτικός αλλά γράφω για τα δικά μου συναισθήματα που δεν είναι ανεξάρτητα από τα υπόλοιπα που διαδραματίζονται στην προσωπική μου ζωή, ένα μπορώ να πω για το συγκεκριμένο βιβλίο, μου φάνηκε εξαιρετικό. Μου έφτιαξε τη μέρα και όχι μόνο...

Και επειδή προέρχομαι από παρατεταμένη στέρηση, αυτές τις μέρες διαβάζω μανιωδώς ό,τι βρεθεί στα χέρια μου, ολοκλήρωσα και το εκπληκτικό "ταξίδι στην άκρη της νύχτας" και κάποια άλλα για τα οποία θα γράψω προσεχώς...

Οι Άνθρωποι από καλαμπόκι

Έχουν περάσει μήνες από τότε που αναζητούσα το βιβλίο του Σωτάκη "Ο Άνθρωπος Καλαμπόκι". Τότε που τυχαία "πήρε το μάτι μου" στο ηλεκτρονικό βιβλιοπωλείο της Πρωτοπορίας το βιβλίο του νομπελίστα συγγραφέα Μιγκέλ Άνχελ Αστούριας "Οι Άνθρωποι από καλαμπόκι". Μου έκανε εντύπωση το οπισθόφυλλο:
"Το καλαμπόκι συνοδεύει τους αννθρώπους της Κεντρικής Αμερικής από τη γέννηση μέχρι και το θάνατό τους. Αποτέλεσε το βασικό οικονομικό στήριγμάτους και γύρω από αυτό αναπτύχθηκαν πολλοί μύθοι και έθιμα των λαών που ζουν στην Κεντρική Αμερική."

Ομολογώ ότι σε κάποια σημεία η αφήγηση φαινόταν να μην προχωράει και κουράστηκα. Πολλές φορές, μάλιστα το άφησα για να διαβάσω άλλο βιβλίο. Η επιμονή μου όμως να το ολοκληρώσω με δικαίωσε και κλείνοντάς ήμουν ενθουσιασμένη. Έχω να παρατηρήσω το περίεργο φαινόμενο δηλαδή, να μου φαίνεται πολύ ενδιαφέρον ένα βιβλίο όσο το διαβάζω και αφού το ολοκληρώσω να λέω "ε, και;" (βλ Περηφάνια και προκατάληψη), ενώ σε άλλα να κουράζομαι και να "πιέζω" τον εαυτό μου να τα ολοκληρώσει αλλά στο τέλος να μένω ενθουσιασμένη.

Ο μύθος, η λαική γλώσσα των Ινδιάνων, οι παραδόσεις, το μεταφυσικό και το συμβολικό είναι τόσο έντεχνα δεμένα που μια δεύτερη και τρίτη ανάγνωση θα δώσει πολύ περισσότερες ερμηνείες αλλά χωρίς να μειωθεί η απόλαυση.

Ως ενδεικτικά της γραφής παραθέτω:

• "Γη απογυμνωμένη, γη χωρίς ύπνο, γη φορτωμένη καλαμπόκι και όνειρα, ο Γκασπάρ που έπεφτε από 'κει που πέφτει το χώμα, γη φορτωμένη καλαμπόκι λουσμένησε ποτάμια με νερά που βρομίσανε απ' την πολλή αγρύπνια, με πράσινα νερά στο ξενύχτι του απέραντου δάσους που θυσιάστηκε για το καλαμπόκι που έγινε άνθρωπος σποράς καλαμποκιού"
• "Μέσα στο λιβάδι υπήρχε ένα μουλάρι, πάνω στο μουλάρι υπήρχε ένας άνθρωπος και μέσα στον άνθρωπο υπήρχε ένας νεκρός"
• "Όταν το σπέρνουν για φαγώσιμο γίνεται ιερή διατροφή του ανθρώπου που πλάστηκε από καλαμπόκι. Όταν το σπέρνουν για εκμετάλλευση γίνεται πείνα για τον άνθρωπο που πλάστηκε από καλαμπόκι"
• "Χάθηκαν οι θεοί αλλά απόμειναν οι μύθοι, και οι μεν και οι δε απαιτούν θυσίες` χάθηκαν τα μαχαίρια από οψιδιανό για να ξεριζώνουν από το στήθος την καρδιά του θυσιασμένου, αλλά απόμειναν τα μαχαίρια της απουσίας που πληγώνει και τρελαίνει."
  

Οι αστικοί χώροι είναι ποίηση από μόνοι τους

Μετά το πολύ γνωστό έργο του "Πλατεία Λένιν, πρώην Συντάγματος", ο Δημήτρης Φύσσας παρουσίασε την Κυριακή την πρώτη του ποιητική συλλογή. Εγώ ως πρώην μαθήτρια, νυν φίλη και παντοτινή θαυμάστρια βρέθηκα εκεί. 'Ηταν μια ιδιαίτερα ευχάριστη μέρα για πολλούς λόγους.


Πρόκειται για αυτοέκδοση κάτι που βοήθησε στην επιτυχία της παρουσίασης: δεν υπήρχε ο εκδότης ούτε παρουσιαστές να μακρυγορούν με πολλές φορές βαρετό στομφώδη λόγο. Στο σινεμά Μικρόκοσμος ήρθαν φίλοι και έγινε μια ωραία, κεφάτη συζήτηση πάνω στη συλλογή (και όχι μόνο) που χαρίστηκε στους παρευρισκομένους.

Πολλά από τα ποιήματα βρίσκονται στην ιστοσελίδα του, www.dimitrisfyssas.gr/ αλλά έχουν προστεθεί και άλλα.

Μόλις ολοκληρώσω και την ανάγνωση των νέων ποιημάτων του θα επιστρέψω...

Υπερηφάνεια και προκατάληψη

Είναι το βιβλίο που με προβλημάτισε περισσότερο. Δεν είχα ξαναδιαβάσει Ώστεν στο παρελθόν αλλά είχα ακούσει τα καλύτερα για το "σαν ξυράφι πνεύμα της"

Εμένα πάντως μου φάνηκε σαν καλογραμμένο βίπερ. Δεν λέω, είχε κάποια καλά σημεία, αλλά συνολικά με άφησε αδιάφορη.

Θα ήθελα πολύ να ακούσω και άλλες γνώμες...

Μετά από αρκετό καιρό...

...και αφού μεσολάβησαν τα "ανοιξιάτικά μου" να 'μαι πάλι. Όσοι με ξέρουν, καταλαβαίνουν αυτή την περίοδο που αποκόπτομαι από τον κοινωνικό περίγυρο και δεν με παρεξηγούν που χάνομαι.

Αυτό το διάστημα διάβασα αρκετά και θα αναφέρω κάποια από τα βιβλία με λίγα λογάκια για το καθένα.

Εγώ ελπίζω να τη βολέψω

Κυριακή μεσημέρι και τριγυρνώ στo παζάρι στον Κεραμεικό, χαζεύοντας βιβλία. Ξαφνικά πέφτει το μάτι μου σε ένα σχεδόν καινούριο με κόκκινο εξώφυλλο. Ενδιαφέρων ο τόσο τίτλος όσο και ο υπότιτλος: «Εξήντα εκθέσεις παιδιών Δημοτικού ανθολογημένες και φροντισμένες από το δάσκαλο Μαρτσέλο Ντ’ Όρτα». Ξεκινώ να διαβάζω μια έκθεση στην τύχη και χαμογελώ. Ασυναίσθητα συνεχίζω στην επόμενη...

Από τον διπλανό πάγκο δυο μικροπωλητές του σωματείου «ο Ερμής» σχολιάζουν εύθυμα:

- Αν συνεχίσεις δεν θα χρειαστεί να το αγοράσεις.

- Ορίστε;;; (Αποκτώ σταδιακά επαφή με το περιβάλλον)

- Λέω, μπορείς να γλιτώσεις τα λεφτά αν το διαβάσεις στο όρθιο.

Ντράπηκα. Δεν έχω συνηθίσει τα πειράγματα του παζαριού, παρά το ότι χαμογελούσαν χωρίς διάθεση να με θίξουν.

- Πόσο κάνει;

- Δυο ευρώ.

Μπορούσα να το πάρω φτηνότερα μια και συνήθως τα πουλάνε ένα ευρώ αλλά φαντάζομαι ο πωλητής κατάλαβε ότι θα το αγόραζα ούτως ή άλλως. Άξιζε, και θα μπορούσα να δώσω και περισσότερα. Οι περισσότερες εκθέσεις λένε με απλό τρόπο μεγάλες αλήθειες και αν η πρώτη ανάγνωση σε κάνει να γελάς, μια δεύτερη θα σε κάνει να θες να κλάψεις. Οι ανισότητα της Ιταλίας του Νότου με εκείνη του Βορρά αναδεικνύεται με μοναδικό τρόπο!

Μερικά αποσπάσματα :

Για την Ελβετία:

«Η Ελβετία, αν στη Νάπολι έχεις καρκίνο, στη Νάπολι πεθαίνεις, αλλά αν πας στην Ελβετία πεθαίνεις πιο αργά ή ζεις. Γιατί οι κλινική είναι πολύ ωραία, το χαλί, τα λουλούδια, οι σκάλες καθαρές, ούτε ένας ποντικός. Όμως πληρώνεις πολλά, αν δεν κάνεις λαθρεμπόριο δεν μπορείς να πας»

Ποια παραβολή του Ιησού Χριστού προτιμούν:

«Εγώ προτιμάω το τέλος του κόσμου, γιατί δεν φοβάμαι, επειδή θα είμαι πεθαμένος από ένα αιώνα κιόλας. [...] Οι καλοί θα γελάνε, οι κακοί θα κλαίνε, εκείνοι από το καθαρτήριο λίγο θα γελάνε και λίγο θα κλαίνε. Τα αβάφτιστα μωρά θα γίνουνε πεταλούδες. Εγώ ελπίζω να τη βολέψω.»

«Ο πιο κακός άνθρωπος της ιστορίας ήταν ο Ίτλερ, πιο κακός από το Νέρωνα και από το Μάρτιν Λούθηρο, γιατί εξαιτίας του διαόλου σκότωσε εκατό εκατομμύρια εβραίους και τους μετέτρεψε σε σαπουνάκια, κεριά και αφτερσειβ.»

Όμως όταν περιγράφουν την πόλη τους, με τη βρομιά, το σπίτι τους που αποκαλούν σαραβαλιασμένο, ότι δεν τους αρέσει η βροχή γιατί το σπίτι μπάζει νερά, μόνο γέλια δεν προκαλούν. Ένα απόσπασμα που περιγράφει την επίσκεψη σε ένα νοσοκομείο με έκανε να γελάσω και να δακρύσω ταυτόχρονα.

«Όμως θέσεις δεν υπήρχανε, και τη βάλανε στο διάδρομο με τη βελόνα μέσα. Στο Καλντελέλι όλα είναι βρώμικα, δεν πλένουνε, οι κατσαρίδες στα κρεβάτια τη νύχτα! Τη νύχτα οι νοσοκόμες γαμιούνται! Στο Καλνταλέλι είναι καλύτερα να πεθαίνεις.»

Μετά από επίσκεψη του «καλού» αλλά «ακριβού» γιατρού στο σπίτι όπου το παιδί είναι άρρωστο:

«Όταν (ο γιατρός) βγαίνει από την πόρτα ο μπαμπάς μου βρίζει την Παναγία και τα σπάει όλα. Εγώ στο κρεβάτι κλαίω γιατί εγώ φταίω.»

Ο λόγος που έγραψα τόσα αποσπάσματα είναι επειδή έχει πολύ περισσότερα εξίσου ενδιαφέροντα!

Καινός διαιρέτης

Τρίτη πρωί, μόλις τέλειωσε μια επαγγελματική συνάντηση και είμαι καθισμένη σε μια καφετέρια. Συχνά, μετά από τέτοιες συναντήσεις θέλω να βρεθώ κάπου μόνη μου και να χαλαρώσω. Έτσι και τώρα έβγαλα από την τσάντα μου την ποιητική συλλογή του Γιάννη Ευθυμιάδη και την ξαναδιαβάζω. Πάντα ξαναδιαβάζω τα ποιήματα.

«Τρόμος απ’ τη φωνή σου, όταν τη φέρνει ο χρόνος.

Δεν είδα σφράγισμα να κλείνει πίσω του τη μνήμη»

Μια παρέα πενηντάρηδων σε παρακείμενο τραπέζι νιώθω ότι με κοιτά και σχολιάζει. Και λέω «νιώθω» γιατί δεν τολμώ να κοιτάξω προς το μέρος τους δίνοντας τους αφορμή για κακόγουστα σχόλια. Ήδη τώρα μιλάνε για μια κοπέλα 20-25 ετών (εγώ είμαι 26) που είχε βγάλει το λαπ-τοπ και καθόταν και το κοίταγε με τις ώρες. (Πάλι καλά δεν εννοούν εμένα γιατί δεν έχω μαζί μου laptop). «Καλά τι μπορεί να κοιτάζουν τόσες ώρες σε ένα λαπ-τοπ, εγώ κάτι γραμμές είδα...»

Πάνω που άρχισε να με εκνευρίζει που δεν μπορεί να περιπλανηθεί η ματιά μου σε όλο το μαγαζί (αναγκαστικά περιορίζεται στο υπόλοιπο τμήμα που δεν περιλαμβάνει την εν λόγω παρέα), απορροφήθηκα από την ανάγνωση.

«Είναι γραφτό, λες,

Στον υβριστή να γίνεται

Η αποκάλυψη του άχραντου.

Ποια θεία μετάληψη!

Να ντύνεσαι σφιχτά ό,τι αντιμάχεσαι,

Να προσπερνάς την αλήθεια ξυστά

Και αγγίζεις το δράμα.»

Αρκετά καλή δουλειά από τον κ. Ευθυμιάδη.

Ιστορίες της τσέπης

Ένα βιβλίο από το Νίκο Παπανδρέου, ο τίτλος του οποίου εκφράζει πολύ καλά το περιεχόμενό του. Είναι μικρές ιστορίες, έξυπνες και εύληπτες, που διαβάζονται πολύ ευχάριστα από όποιον δεν έχει πολύ χρόνο στη διάθεσή του (ίσως το ρολόι στο εξώφυλλο να υποδεικνύει ακριβώς αυτό).

Με χιούμορ και αυτοσαρκασμό στις «Οδηγίες προς ναυτιλλομένους πολιτικούς» δείχνει τη σημασία των σημείων στίξης στο γραπτό και προφορικό λόγο: κόμμα, τελεία, άνω τελεία, άνω και κάτω τελεία, θαυμαστικό. Ενδεικτικά:

«Το κόμμα

...Αν προσπαθήσεις να διαβάσεις ξανά το κείμενο, εφόσον έχεις τελειώσει την παράγραφο, κι αρχίζεις να βάζεις κόμματα, θα ανακαλύψεις ότι μαζεύονται σαν τις αθερίνες και χώνονται σε ρωγμές που ούτε ήξερες πως υπάρχουν. Πριν το καταλάβεις, η πρότασή σου θα έχει ακινητοποιηθεί και θα μαστίζεται από τα κόμματα.»

Βρήκα εξαιρετικά ενδιαφέρουσα την ανάλυσή του για την προέλευση του παιδικού τραγουδιού «Ring around the rosey» το οποίο περιγράφει την ασθένεια της πανούκλας! Αυτό μου θύμισε έντονα και τον Πασκάλ Μπρυκνέρ που στο βιβλίο του «Ο πειρασμός της αθωότητας» εκφράζει την αντίθεσή του προς τη Disneyland. Ισχυρίζεται ότι με τα παραδοσιακά παραμύθια και τη σκληρότητα που μερικές φορές αποπνέουν το παιδί εξοικειώνεται με το θάνατο και προετοιμάζεται για τον κόσμο που είναι πράγματι σκληρός. Φαντάζομαι ένα παιδί, μεγαλωμένο ΜΟΝΟ με τα κινούμενα σχέδια, όπου βλέπει κανείς τους ήρωες να πέφτουν από το γκρεμό, να τους πατάει αυτοκίνητο, να καταπλακώνονται από βράχους και να βγαίνουν αλώβητοι. Πόσο εύκολο είναι να αρχίσει από μια ηλικία να σέβεται τα αισθήματα των άλλων και να συναισθάνεται τον πόνο που κάποιες φορές τους προκαλεί; (Τονίζω τη λέξη μόνο για να μην παρεξηγηθώ)

Στο «Άγχος του συγγραφέα» με έξυπνο τρόπο αναφέρεται στην επιλογή εξώφυλλου, οπισθόφυλλου, αφιέρωσης, ευχαριστιών. Γενικά δηλαδή σε αποφάσεις που καλείται να πάρει ένας συγγραφέας από τη στιγμή που ολοκληρώσει το βιβλίο του μέχρι να εκδοθεί. «Από δω και πέρα όμως το βιβλίο έχει πάρει το δρόμο του. Δεν είναι δικό σου πια. Είναι δικό τους. [...] Τώρα είσαι σαν το νευρικό τερματοφύλακα πριν το πέναλτι, που περιμένει το διαιτητή να σφυρίξει, προσπαθώντας να μαντέψει από πού θα ‘ρθει το γκολ.

Venetia

Καθυστερώ με τις αναρτήσεις γιατί δεν έχω Internet σπίτι και στο ΕΜΠ είχε πέσει δουλειά. Παρ' όλα αυτά διαβάζω και μάλιστα αρκετά. Τελευταία ασχολήθηκα και με κάποιες ποιητικές συλλογές ξεκινώντας από εκείνη της Άννας Γριμάννη.

Όπως φανερώνει και ο τίτλος, η έμπνευση αντλήθηκε από εικόνες της Βενετίας. Μου είναι κάποιες φορές δύσκολο να καταλάβω «τι θέλει να πει ο ποιητής» γι’ αυτό και συνήθως διαβάζω αρκετές φορές μια ποιητική συλλογή πριν αποφασίσω να γράψω κάτι γι’ αυτή. Αυτό συμβαίνει κυρίως από φόβο μήπως εξαιτίας της δικής μου ανικανότητας να κατανοήσω, αδικήσω ένα αξιόλογο έργο.

Προσπάθησα, αλλά τα ποιήματα της Άννας Γριμάνη δεν κατάφεραν να με συγκινήσουν ιδιαίτερα. Δεν μπορούσα να καταλάβω πως συνδέεται στροφή με στροφή για να μην πω στίχος με στίχο. Εντύπωση μου έκανε η χρήση του γαλάζιου ως επίρρημα π.χ. «έλειωνε γαλάζια», «μίλησε γαλάζια», «να κλαις γαλάζια», «σε αγαπά γαλάζια».

Μερικές ωραίες εικόνες που στάθηκα παραπάνω:

«Και η λίμνη

Μια λίμνη που διατίθεται στη γραφή

Ενώ περνάς κορδόνι στα παπούτσια

Τις ακτές της»

«Η υπόληψή της σταγόνα λαδιού

Απλώθηκε στο νερό σου»